Choć depresja często kojarzy się wyłącznie z ludźmi, coraz więcej badań i obserwacji behawiorystów potwierdza, że zwierzęta domowe również mogą doświadczać stanów obniżonego nastroju, a nawet depresji. Dotyczy to najczęściej psów i kotów, które mocno przywiązują się do opiekunów i reagują na zmiany w otoczeniu emocjami.

Zmiany w zachowaniu to pierwszy sygnał, że coś jest nie tak. Do najczęstszych objawów depresji należą:

• brak apetytu lub zmniejszone zainteresowanie jedzeniem,
• wycofanie się, apatia, unikanie kontaktu,
• brak chęci do zabawy lub reagowania na bodźce,
• zwiększona senność,
• nieuzasadniona agresja lub rozdrażnienie,
• nagłe załatwianie się w domu (u wcześniej czystych zwierząt).

Ważne: Zawsze warto wykluczyć problemy zdrowotne – podobne objawy mogą towarzyszyć np. chorobom nerek, wątroby czy problemom neurologicznym.

Zwierzęta to istoty wrażliwe i emocjonalne, które reagują na:

• utrata bliskiej osoby lub innego zwierzęcia – żałoba może trwać tygodniami,
• przeprowadzka, zmiana otoczenia, nowy dom, hałas, inna rutyna,
• brak aktywności i bodźców – np. nuda, samotność, brak spacerów, brak uwagi,
• zbyt długie zostawianie w samotności, np. po powrocie opiekuna do pracy,
• trauma – np. wcześniejsze złe traktowanie, lęk separacyjny, przemoc.

Często depresja jest reakcją na nagłą zmianę rytmu dnia lub relacji z opiekunem.

Pomoc zwierzęciu z objawami depresji wymaga cierpliwości, empatii i konsekwencji. Co możesz zrobić?

• Zadbaj o rutynę: Stałe godziny karmienia, spacerów i snu dają poczucie bezpieczeństwa.
• Zwiększ uwagę i kontakt: Codzienne sesje zabawy, głaskania, obecność w jednym pokoju.
• Zaproponuj nowe aktywności: Spacer w innym miejscu, nowe zabawki, wprowadzenie zabaw węchowych.
• Nie zmuszaj – zachęcaj: Jeśli pies nie chce się bawić, spróbuj delikatnych sygnałów, ale nie naciskaj.
• W razie potrzeby – konsultacja z behawiorystą lub weterynarzem.

Nie lekceważ zmian w zachowaniu – szybka reakcja może zapobiec pogłębianiu się problemu i sprawić, że pupil znów będzie cieszył się codziennością.

Nie ma jednej odpowiedzi – wszystko zależy od przyczyny, charakteru zwierzęcia i reakcji opiekuna.
Czas trwania depresji może wynosić od kilku dni do kilku miesięcy. Oto orientacyjne ramy:

7–14 dni – jeśli była to zmiana rutyny lub chwilowa samotność, nastrój może poprawić się szybko,
3–6 tygodni – w przypadku głębszego smutku np. po stracie kogoś bliskiego,
ponad 6 tygodni – depresja złożona, wymagająca wsparcia specjalisty.

Im szybciej zareagujesz, tym łatwiej pomóc zwierzakowi.

Nawet w dobrej wierze możesz pogłębić problem, jeśli:

• karcisz zwierzę za apatię lub “dziwne zachowanie”,
• zostawiasz je samo na wiele godzin bez przygotowania,
• próbujesz „rozbawić na siłę”,
• ignorujesz objawy, licząc że „samo przejdzie”.

Zamiast tego – zadbaj o relację, obecność i bezpieczne otoczenie.